Αντιγριππικός Εμβολιασμός

Ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης της εποχικής γρίππης, είναι ο εμβολιασμός, που καλύπτει σε ποσοστό περίπου 80% τους εμβολιασθέντες, συμβάλλει στην αποφυγή εμφάνισης σοβαρών επιπλοκών σε περίπτωση νόσησης, στην αποφυγή της αποδιοργάνωσης της κοινωνικής και επαγγελματικής ζωής, και στην αποφυγή υπερκατανάλωσης φαρμάκων, νοσηλειών και ιατρικών επισκέψεων.

Ιδιαίτερα για τις ομάδες υψηλού κινδύνου, που αναφέρονται στη συνέχεια, ο εμβολιασμός είναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΣ :

1. σε άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών.

2. σε παιδιά και ενήλικες με χρόνια νοσήματα ή άλλους επιβαρυντικούς παράγοντες, όπως:  

• άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες.
• ανοσοκαταστολή λόγω κληρονομικότητας ή επίκτητου νοσήματος ή θεραπείας.
• σε μεταμοσχευμένους.
• σε κληρονομικές αιμοσφαιρινοπάθειες (μεσογειακή αναιμία, δρεπανοκυτταρική αναιμία κλπ).
• σε χρόνιους νεφροπαθείς.
• σε σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα.
• σε νευρομυϊκά χρόνια νοσήματα.

3. σε έγκυες ανεξαρτήτως ηλικίας κυήσεως, λεχωείδες και θηλάζουσες.

4. σε παχύσαρκα άτομα με δείκτη Μάζας Σώματος > 40kg/m2.

5. σε παιδιά με μακροχρόνια λήψη ασπιρίνης λόγω ρευματοειδούς αρθρίτιδας κλπ    χρόνιων νοσημάτων (πχ kawasaki).

6. σε άτομα που φροντίζουν βρέφη μικρότερα των 6 μηνών, ή ηλικιωμένα άτομα ή νοσούντες.

7. σε “κλειστούς πληθυσμούς” πχ προσωπικό ιδρυμάτων με εσωτερικούς   τροφίμους, σε σχολές, ειδικά σχολεία, κλπ..

8. στο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και τους άλλους εργαζόμενους όλων των χώρων παροχής υπηρεσιών Υγείας, όπως και στο προσωπικό παροχής κάθε είδους υπηρεσιών, που επισκέπτεται συχνά αυτούς τους χώρους.

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ληφθεί υπ΄ όψη, ότι η κάλυψη (ανοσολογική απάντηση), επιτυγχάνεται περίπου σε δύο (2) εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό.

Σε ότι αφορά την ασφάλεια του εμβολίου, επισημαίνεται  ότι δεν έχουν καταγραφεί σοβαρές παρενέργειες μετά τον εμβολιασμό, σε αντίθεση με τις σοβαρές επιπλοκές που μπορεί να παρατηρηθούν σε περίπτωση νόσησης, ιδιαίτερα σε άτομα που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου.

Όλα τα εμβόλια που κυκλοφορούν στην Ελληνική αγορά είναι εγκεκριμένα από τον ΕΟΦ και απολύτως ασφαλή, εφ’ όσον τηρούνται οι κατάλληλες συνθήκες μεταφοράς, αποθήκευσης και φύλαξης. 

Αντιγριπικός εμβολιασμός: συχνές ερωτήσεις

Αν κάνω το αντιγριπικό εμβόλιο, δεν θα νοσήσω από τη γρίπη; Σε τι ποσοστό παρέχει προστασία;

Η πραγματοποίηση του εμβολίου δεν αποκλείει ότι κάποιος μπορεί να νοσήσει. Παρέχει προστασία από την γρίπη στο 70-90% των εμβολιασθέντων μέσα σε 2-3 εβδομάδες. Μειώνει όμως πάρα πολύ τη συχνότητα, τη βαρύτητα, και τις επιπλοκές τις γρίπης. Η πιθανότητα πνευμονίας μετά από γρίπη μειώνεται κατά 50-60% και η θνητότητα κατά 70-80%.

Το εμβόλιο για την εποχική γρίπη παρέχει προστασία και για τη γρίπη Η1Ν1;

Από το φθινόπωρο του 2010 τα αντιγριπικά εμβόλια που κυκλοφορούν περιέχουν στελέχη και για τον Η1Ν1, κάτι που δεν ίσχυε για τα παλιά.

Είμαι ανοσοκατεσταλμένος ασθενής. Πρέπει να εμβολιασθώ;

Όσον αφορά τους μεταμοσχευθέντες ασθενείς φαίνεται πως η παραγωγή προστατευτικού τίτλου αντισωμάτων είναι συγκρίσιμη με αυτή των υγειών ατόμων.  Μια πρόσφατη ανασκόπηση της βιβλιογραφίας κατέληξε στο συμπέρασμα πως δεν υπάρχουν πειστικές ενδείξεις που να συσχετίζουν τον αντιγριπικό εμβολιασμό με ενδεχόμενη δυσλειτουργία ή απόρριψη του μοσχεύματος.

Για τους παραπάνω λόγους πρέπει να ενθαρρύνεται ο αντιγριπικός εμβολιασμός των ανοσοκατεσταλμένων ασθενών.

Τι ισχύει για τις εγκύους;

Τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι το εμβόλιο της γρίπης δεν προκαλεί βλάβη στο έμβρυο όταν χορηγείται σε έγκυο γυναίκα. Ωστόσο, τα δεδομένα σχετικά με την ασφάλεια του εμβολιασμού κατά της γρίπης στις αρχές του πρώτου τριμήνου είναι περιορισμένα. Γι αυτό και προτιμάται να γίνεται μετά τους 3 πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης.

Το εμβόλιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά την διάρκεια του θηλασμού.

Τι ισχύει για τα παιδιά;

Τα παιδιά ηλικίας ≥ 6 μηνών που εμβολιάζονται τυπικά αναπτύσσουν  προστατευτικά επίπεδα αντισωμάτων έναντι των στελεχών του ιού της γρίπης, αφού εμβολιασθούν με το συνιστώμενο αριθμό δόσεων αδρανοποιημένου ιού της εποχικής γρίπης. Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου σε παιδιά ηλικίας 6 έως 35 μηνών μετά την 1η δόση ανερχεται στο 50%  και στο 75% για τα παιδιά ηλικίας 3 έως 9 ετών. Οι μελέτες για τον εμβολιασμό σε μικρά παιδιά έχουν δείξει ότι 2 δόσεις εμβολίου παρέχουν καλύτερη προστασία από 1 δόση κατά τη διάρκεια της πρώτης εποχής που ένα παιδί εμβολιάζεται. Έτσι στα παιδιά που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθεί σε μόλυνση ή εμβολιασθεί, πρέπει να χορηγείται και 2η δόση, αφού περάσουν τουλάχιστον 4 εβδομάδες μετά από τον εμβολιασμό.

Τα παιδιά άνω των τριών ετών λαμβάνουν μια δόση.

Πότε γίνεται το αντιγριπικό εμβόλιο; Πρέπει να το επαναλάβω;

Η ανοσολογική προστασία που εξασφαλίζεται με το εμβόλιο μειώνεται με την πάροδο του χρόνου, αλλά οι ειδικοί πιστεύουν πως ο τίτλος των αντισωμάτων είναι αρκετά υψηλός ώστε να παρέχεται προστασία έως το τέλος της σεζόν. Γι αυτό ο εμβολιασμός επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο τον Οκτώβριο. Οργανωμένος εμβολιασμός κατά της γρίππης πρέπει να ξεκινά ιδανικά κατά τον Οκτώβριο έως τα μέσα του Νοεμβρίου. Τα αντισώματα αυξάνονται περίπου 2 εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό και η ανοσία (προστασία) διαρκεί για περίπου 1 έτος.

Δεν απαιτείται επανεμβολιασμός εντός της ίδιας εμβολιαστικής περιόδου.  Αυτό ισχύει και για τους ηλικιωμένους ασθενείς, καθώς δεν υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση πως η επαγόμενη μέσω του εμβολιασμού προστασία μειώνεται ταχύτερα στους ηλικιωμένους απ' ότι στους νεαρούς ενήλικες.

Πότε δεν πρέπει να γίνει το εμβόλιο;

• Όταν έχει σημειωθεί σοβαρή αλλεργική αντίδραση σε προηγούμενο εμβολιασμό.
• Όταν ο ασθενής έχει πυρετό ή είναι αδιάθετος.
• Όταν υπάρχει ιστορικό αλλεργίας στα αυγά.
  
  

Ανεπιθύμητες ενέργειες

Είναι λίγες και συνήθως ήπιες και αυτοπεριοριζόμενες:

• Τοπικές: Είναι οι πιο συχνές και περιλαμβάνουν πόνο, ερυθρότητα, πρήξιμο και σκληρία στο σημείο της ένεσης.
• Συστηματικές: πυρετός, αίσθημα κόπωσης, ρίγος, πονοκέφαλος, μυαλγία, αρθραλγία, εφίδρωση μπορεί να παρατηρηθούν και υποχωρούν μέσα σε 2 μέρες χωρίς θεραπεία.
• Σπανιότατα μπορεί να παρατηρηθούν: νευραλγία, παραισθησία, παροδική θρομβοπενία.
• Όσον αφορά νευρολογικές διαταραχές όπως το σύνδρομο Guillain-Barré τα μέχρι σήμερα στοιχεία είναι καθυσηχαστικά, καθώς δε φαίνεται να υπάρχει στατιστικά σημαντική αύξηση της εμφάνισής του σε εμβολιαζόμενα άτομα σε σχέση με τους υπόλοιπους.